YATIRIMCILAR VE FİNANSAL PİYASALARI TAKİP EDENLER İÇİN FK VE PEG ORANI

   F/K ORANI

Bir şirketin hisse senedi fiyatının hisse başına kazancına (EPS) bölünmesiyle elde edilen bir değerleme ölçütüdür.

F/K Oranı = Hisse Senedi Fiyatı / Hisse Başına Kazanç (EPS)

Örnek:

Şirket A Hisse Fiyatı: 10 TL

Şirket A EPS: 2 TL 

F/K Oranı: 10 / 2 = 5 (Yani A şirketine yapılan yatırım kendisini 5 yılda amorti ediyor diyebiliriz)

Ne Ölçer?

Bir hisse senedinin değerinin, şirket karlılığına göre ne kadar yüksek veya düşük olduğunu gösterir.

Önemli!

Sektör ortalamaları ve şirketin geçmiş F/K oranları ile karşılaştırma yapılmalı

Yüksek F/K Oranı:

• Genellikle büyüme beklentileri yüksek olan şirketler
• Daha riskli olabilirler, çünkü beklentiler karşılanmazsa fiyatlar düşebilir
• Örn: Hızlı Tüketim Malları, Teknoloji Şirketleri gibi

Düşük F/K Oranı:

• Genellikle değerli veya gözden kaçmış şirketler
• Büyüme potansiyeli daha düşük olabilir
• Örn: Kamu Şirketleri ve Enerji Şirketleri gibi

Artıları:

• Kolay hesaplanır ve anlaşılır
• Yaygın olarak kullanılır, bu nedenle şirketleri karşılaştırmak kolaydır

Eksileri:

• Şirketin borçlarını, nakit akışını ve diğer önemli faktörleri dikkate almaz
• Tek başına bir yatırım kararı almak için yeterli değildir
• Muhasebe manipülasyonundan etkilenebilir

PEG ORANI

Bir şirketin F/K oranının , yıllık kazanç büyüme oranına bölünmesiyle elde edilir.

PEG Oranı = F/K Oranı /Yıllık Kazanç Büyüme Oranı(%)

Ne İşe Yarar?

F/K oranının tek başına yeterli olmadığı durumlarda(ki çoğu zaman tek başına yetersizdir), büyüme faktörünü de hesaba katarak daha kapsamlı bir değerleme sağlar.

Nasıl Kullanılır?

• Peg oranı 1 'den küçükse: Hisse senedi genellikle ucuz olarak kabul edilir
• Peg oranı 1 'e eşitse: Hisse senedinin ADİL bir şekilde fiyatlandırıldığı düşünülür
• Peg oranı 1 'den büyükse: Hisse senedinin pahalı olduğu düşünülür

Örnek: 

X şirketinin F/K oranı 20 ve yıllık kazanç büyüme oranı %10 ise, PEG oranı 20 / 10 = 2 'dir. Bu, hisse senedinin pahalı olabileceğini gösterir.

Y şirketinin F/K oranı 15 ve yıllık kazanç büyüme oranı %20 ise, PEG oranı 15 / 20 = 0,75 'tir. Bu, hisse senedinin ucuz olabileceğini gösterir.

F/K VE PEG ORANINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

1. BÜYÜME BEKLENTİLERİ

Yüksek Büyüme Potansiyeli: Gelecekte yüksek kazanç artışı beklenen şirketler, genellikle daha yüksek F/K ve PEG oranına sahiptir. Yatırımcılar, hızlı büyüyen şirketlerin hisseleri için prim ödemeye daha isteklidirler.

Örnek: Teknoloji sektöründeki yenilikçi bir şirket, yeni ürün lansmanları veya pazar payı kazanması nedeniyle yüksek büyüme beklentilerine sahip olabilir

Düşük Büyüme Potansiyeli: Olgunlaşmış sektörlerdeki veya yavaş büyüyen şirketler, genellikle daha düşük F/K ve PEG oranlarına sahiptir. 

Örnek: Doymuş bir pazarda faaliyet gösteren bir tüketim malları şirketi, düşük büyüme beklentilerine sahip olabilir

2. RİSK

Yüksek Risk: Ekonomik dalgalanmalara, rekabete veya düzenlemelere karşı hassas olan şirketler, genellikle daha düşük F/K ve PEG oranlarına sahiptir. Yatırımcılar, şirketlerin hisseleri için daha düşük bir fiyat ödemek isterler. 

Örnek: Hammadde fiyatlarındaki dalgalanmalardan etkilenen bir madencilik şirketi veya politik risklerin yüksek olduğu bir ülkede faaliyet gösteren bir şirket

Düşük Risk: İstikrarlı gelir akışına ve güçlü rekabet avantajına sahip şirketler, genellikle daha yüksek F/K ve PEG oranlarına sahiptir. 

Örnek: Temel tüketim malları üreten bir şirket veya güçlü bir marka bilinirliğine sahip bir şirket

3. FAİZ ORANLARI

Yüksek Faiz Oranları: Faiz oranları yükseldiğinde, F/K ve PEG oranları genellikle düşer. Bunun nedeni, yatırımcıların daha yüksek faiz oranlarıyla daha güvenli yatırımlardan(mevduat vb) daha iyi getiri elde edebilmeleridir. Bu durum, hisse senetlerine olan talebi azaltır ve fiyatlarını düşürerek F/K ve PEG oranlarını düşürür.

Düşük Faiz Oranları: Faiz oranları düştüğünde, F/K ve PEG oranları genellikle yükselir. Bunun nedeni, yatırımcıların daha düşük faiz oranlarıyla daha az getiri elde etmeleri ve bu nedenle daha yüksek getiri potansiyeli olan hisse senetlerine yönelmeleridir.

4. SEKTÖREL FARKLAR

Farklı sektörler, farklı ortalama F/K ve PEG oranlarına sahiptir. Bu, sektörlerin büyüme potansiyeli, risk profili ve rekabet dinamiklerinden kaynaklanır.

Örneğin, teknoloji sektörü genellikle yüksek F/K ve PEG oranlarına sahipken, kamu güvencesindeki şirketler daha düşük oranlara sahip olabilir.

5. ŞİRKETİN FİNANSAL PERFORMANSI

Karlılık: Yüksek kar marjına sahip şirketler, genellikle daha yüksek F/K ve PEG oranlarına sahiptir

Borçluluk: Yüksek borçluluk oranına sahip şirketler, genellikle daha düşük F/K ve PEG oranlarına sahiptir

Temettü Politikası: Temettü ödeyen şirketler, genellikle daha yüksek F/K ve PEG oranlarına sahip OLABİLİR

Nakit Akışı: Güçlü nakit akışına sahip şirketler, genellikle daha yüksek F/K ve PEG oranlarına sahiptir

6. MAKROEKONOMİK FAKTÖRLER

Ekonomik Büyüme: Ekonomik büyüme dönemlerinde, F/K ve PEG oranları genellikle yükselir

Enflasyon: Yüksek enflasyon, F/K ve PEG oranlarını olumsuz ETKİLEYEBİLİR

Döviz Kurları: Döviz kurlarındaki dalgalanmalar, F/K ve PEG oranlarını ETKİLEYEBİLİR

Politik İstikrar: Politik istikrar, F/K ve PEG oranlarını olumlu ETKİLEYEBİLİR

7. DAVRANIŞSAL FİNANS

Optimizm: Piyasada iyimserlik hakim olduğunda, F/K ve PEG oranları genellikle yükselir

Korku: Piyasada korku hakim olduğunda, F/K ve PEG oranları genellikle düşer. 

Bu faktörlerin birçoğu birbiriyle ilişkilidir. F/K ve PEG oranlarını karmaşık bir şekilde etkileyebilir.

***Yatırımcılar bu faktörleri dikkate alarak şirketlerin değerlemesini daha kapsamlı bir şekilde analiz etmeli ve bilinçli yatırım kararları almalıdır. 

BÜYÜME VE DEĞER YATIRIMI KAVRAMLARI

Büyüme Yatırımı: Yüksek büyüme potansiyeline sahip şirketlere yatırım yapma stratejisi. Bu şirketler genellikle yüksek F/K ve PEG oranlarına sahiptir. 
      
Örnek: Teknoloji sektöründeki yenilikçi şirketler veya hızla büyüyen pazarlardaki şirketler. 

Türkiye'den Örnek: (ALKIM) Alkim Alkali Kimya (F/K = 12,42, yüksek büyüme beklentisi):  Hızlı büyüyen bir sektörde faaliyet gösteren ve gelecek vadeden bir şirket.  

Değer Yatırımı: Piyasa tarafından düşük değerlenen şirketlere yatırım yapma stratejisi. Bu şirketler genellikle düşük F/K ve PEG oranlarına sahiptir. 
 
Örnek:  Olgun sektörlerdeki köklü şirketler veya geçici zorluklar yaşayan şirketler.

Türkiye'den Örnek: (EREGL) Ereğli Demir Çelik (F/K = 3,84, düşük büyüme beklentisi):  Döngüsel bir sektörde faaliyet gösteren ve piyasa tarafından düşük değerlenen bir şirket.

      ***Büyüme yatırımcıları, yüksek F/K ve PEG oranlarına sahip şirketleri tercih edebilirler.

      ***Değer yatırımcıları, düşük F/K ve PEG oranlarına sahip şirketleri tercih edebilirler.

      ***Önemli Not: Yatırım stratejisi seçimi, yatırımcının risk toleransı, yatırım strateji ve planlaması ayrıca finansal hedefleri gibi faktörlere bağlıdır.

      UYARI:

      Unutmamak gerekir ki, bu oranlar kullanılabilirlik ve kolay hesaplanması yönünden ilk aşamada pratik görünse de göz ardı ettiği önemli temel unsurlar ve geleceğe dayalı bir tahmine göre hesaplandıkları için tek başlarına bir yöntem olarak değerlendirilmemeli ama bir sistem içerisinde önemli bir unsur olarak değerlendirilmelidir.